Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, có chức năng trao đổi chất dinh dưỡng, phá vỡ carbohydrate, tạo glucose và giải độc cơ thể. Rối loạn chức năng gan có thể gây nên các bệnh về gan, rối loạn chuyển hóa. Do vậy, để bảo vệ lá gan, cơ thể cần dung nạp những thực phẩm tốt cho gan.
Cà phê
Cà phê được xem là một trong những loại thực phẩm tốt cho gan. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống cà phê bảo vệ gan khỏi bệnh, ngay cả ở những người đã gặp vấn đề với cơ quan này, bao gồm:
Giảm nguy cơ xơ gan, gan nhiễm mỡ hoặc tổn thương gan vĩnh viễn ở những người mắc bệnh gan mãn tính
Giảm tỷ lệ phát triển ung thư gan, đồng thời tạo tác động tích cực đến các bệnh ở gan như viêm gan
Giảm nguy cơ tử vong ở những bệnh nhân viêm gan mãn tính
Những lợi ích này xuất phát từ khả năng ngăn ngừa tích tụ chất béo và collagen trong gan, dấu hiệu cảnh báo gan của bạn đang gặp vấn đề.
Cà phê cũng có tác dụng làm giảm viêm và tăng đáng kể hàm lượng glutathione (chất chống oxy hóa) trong cơ thể. Chất chống oxy hóa đảm nhiệm vai trò trung hòa các gốc tự do có hại, từ đó giúp ngăn ngừa tình trạng tổn thương tế bào.
Trà xanh
Thói quen uống trà mang đến vô số lợi ích đối với sức khỏe của chúng ta. Nhiều bằng chứng khoa học cho thấy, trà cũng là loại thức uống tốt cho gan, bên cạnh cà phê.
Một nghiên cứu lớn ở Nhật Bản công bố rằng uống 5–10 ly trà xanh mỗi ngày sẽ giúp cải thiện các chỉ số máu liên quan đến sức khỏe gan. Ngoài ra, uống trà xanh trong 12 tuần sẽ cải thiện đáng kể nồng độ men gan ở những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Đồng thời, trà xanh cũng giúp xử lý các chất oxy hóa và chất béo tích tụ trong gan.
Mặt khác, theo các chuyên gia thống kê, nguy cơ mắc bệnh ung thư gan ở những người có thói quen uống trà thấp hơn rõ rệt so với người không có thói quen này.
Tuy nhiên, một số người, đặc biệt là những người có vấn đề về gan, nên thận trọng trước khi sử dụng thực phẩm chức năng chứa chiết xuất trà xanh vì đã có một số báo cáo về tổn thương gan do dùng các chất bổ sung này.
Bưởi
Bưởi là thức ăn tốt cho gan bởi nó bảo vệ gan theo 2 cơ chế chính là giảm viêm và bảo vệ tế bào. Theo đó, bưởi được xếp vào nhóm thực phẩm tốt cho gan vì cung cấp lượng chất chống oxy hóa tự nhiên dồi dào cho cơ thể.
Hai hoạt chất chống oxy hóa được tìm thấy nhiều nhất trong loại trái cây này là naringenin và naringin. Chúng đều có tác dụng bảo vệ gan khỏi những tổn thương do các gốc tự do gây ra. Naringenin có khả năng làm giảm lượng chất béo trong gan và tăng lượng enzyme cần thiết để đốt cháy chất béo, từ đó giúp ngăn mỡ thừa tích tụ tại đây. Trong khi đó, naringin đã được chứng minh có tác dụng cải thiện khả năng chuyển hóa rượu và chống lại một số tác động tiêu cực của cồn lên gan. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chất chống oxy hóa có trong bưởi góp phần làm giảm sự phát triển của xơ gan, thường là kết quả của viêm gan mãn tính
Quả mọng
Các loại quả mọng như: việt quất, quả mâm xôi có chứa chất chống oxy hóa được gọi là polyphenol giúp bảo vệ gan khỏi bị tổn thương. Ăn các loại quả mọng hay nước ép của chúng đều giúp cho gan khỏe mạnh.
Ngoài ra, quả việt quất giúp tăng phản ứng miễn dịch tế bào và các enzyme chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa có trong các loại quả mọng làm chậm sự phát triển của tổn thương và xơ hóa, sự phát triển của mô sẹo trong gan.
Nho
Nho, đặc biệt là nho đỏ và tím, chứa nhiều hợp chất thực vật có lợi cho sức khỏe như: resveratrol. Nho đem lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau như: giảm viêm, ngăn ngừa tăng mức độ chống oxy hóa, cải thiện chức năng gan.
Thực phẩm thực vật nói chung
Bơ và các thực phẩm thực vật khác có chứa các hợp chất giúp bảo vệ sức khỏe gan. Những loại thực phẩm sau đều đem lại các lợi ích sức khỏe khác nhau, mọi người nên bổ sung vào chế độ ăn uống:
Bơ
Chuối
Lúa mạch
Củ cải đường và nước ép củ cải
Bông cải xanh
Gạo lức
Cà rốt
Chanh
Đu đủ
Dưa hấu
Trong đó, nước ép củ cải đường là một nguồn nitrat và chất chống oxy hóa betalain có lợi cho sức khỏe của tim và giảm tổn thương do oxy hóa và viêm. Đồng thời làm tăng các enzyme giải độc tự nhiên.
Rau họ cải như: mầm Brussels, bông cải xanh và rau mù tạt được biết đến với hàm lượng chất xơ cao và hương vị đặc biệt. Chúng chứa nhiều hợp chất thực vật có lợi. Mầm Brussels và chiết xuất mầm bông cải xanh làm tăng mức độ enzyme giải độc và bảo vệ gan khỏi bị tổn thương.
Tỏi
Tỏi đặc biệt tốt cho gan, nhất là đối với những bệnh nhân gan nhiễm mỡ. Ăn tỏi làm giảm trọng lượng cơ thể và hàm lượng chất béo ở những người gan nhiễm mỡ.
Các loại hạt
Hạt chứa nhiều chất béo, vitamin E và các hoạt chất chống oxy hóa giúp mang vô vàng lợi ích đối với sức khỏe của con người, đặc biệt là tim và gan. Một nghiên cứu quan sát kéo dài sáu tháng ở 106 người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cho thấy việc ăn các loại hạt giúp cải thiện nồng độ men gan.
Bên cạnh đó, một nghiên cứu khác cho thấy, nam giới ít tiêu thụ hạt và quả hạch có nguy cơ phát triển bệnh gan nhiễm mỡ do rượu cao hơn những người có thói quen hoặc sở thích ăn loại thực phẩm này. Mặc dù các chuyên gia vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu về vấn đề này nhưng dữ liệu sơ bộ đã cho thấy các loại hạt chiếm vị trí khá cao trong danh sách những loại thực phẩm tốt cho gan
Dầu ô liu
Ăn quá nhiều chất béo không tốt cho gan nhưng dầu ô liu được coi là một chất béo lành mạnh vì đem lại nhiều lợi ích sức khỏe, đặc biệt là đối với gan và tim. Ăn dầu ô liu giúp ít tích lũy chất béo trong gan, cải thiện độ nhạy insulin và cải thiện nồng độ men gan trong máu.
Sự tích tụ chất béo trong gan là một phần của giai đoạn đầu của bệnh gan. Do đó, dầu ô liu có tác dụng tích cực đối với mỡ gan. Thêm dầu ô liu vào chế độ ăn uống có thể giúp giảm căng thẳng oxy hóa và cải thiện chức năng gan. Điều này là do hàm lượng axit béo không bão hòa cao trong dầu.
Tóm lại, gan đóng vai trò quan trọng trong cơ thể. Để tránh nguy cơ mắc phải các bệnh về gan, bạn nên duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung các loại thực phẩm kể trên. Đồng thời tránh xa các loại đồ ăn, đồ uống, chất kích thích gây hại cho gan.
Bài viết chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
